Tonio van Vugt
Sculder & Mully op het Festival van de Fantastische Film 2004
fff2004 the locals 125 breed
The Locals (2003)
Grant en Paul zijn beste gabbers. Ze starten op een dag hun auto, surfboards of het dak, op weg naar een vakantie aan zee. Grant is sip, want net verlaten door zijn vriendin die het niet kon hebben dat Grant niet warm of koud werd van The Lord of the Rings! Paul is meer het populaire type of het 'gekke' type, maar is nog net niet zo irritant als Corey Feldman, die die rol in de afgelopen decenia regelmatig op zijn rekening nam (weet u nog?). Hun nachtelijke rit neemt een macabere wending als de twee in the middle of nowhere besluiten een auto met twee chicks in jaren '80 uitdossing te volgen. De auto schiet de berm in en de jongens besluiten, na een wel zeer halfslachtige poging de auto te bevrijden, hulp te halen bij een naburige boerderij, alwaar ze getuigen zijn van een botte moord. Dit is het begin van een hele reeks achtervolgingen en verstoppartijen. In tegenstelling tot vergelijkbare films zijn de plaatselijke boeren geen door inteelt bloeddorstig geworden debielen, maar is er iets veel mysterieuzer aan de hand. Waarom ziet iedereen er zo doods uit? En waarom draagt iedereen kleding uit de jaren '80? De ontknoping lijkt regelrecht uit een oude Twilight Zone aflevering te komen, maar regisseur Greg Page weet het gegeven gedurende de volle anderhalf uur boeiend te houden. The Locals draait verder niet meer op het festival, maar komt uit in de reguliere bioscoop. Misschien meer iets voor op video, luidt het oordeel. GO! (als je niets beters te doen hebt).
fff2004 - bhoot 125 breed
Bhoot (2003)
Bij de eerste vertoning van Bhoot op het festival zat de zaal vol met mensen die zin hadden om eens even lekker te lachen. Bollywood is - terecht - zo ongeveer synoniem voor enthousiast gemaakte camp, dus dat is niet zo verwonderlijk. Maar ook in India lopen serieuze zielen rond en die maken ook wel eens een film. Ram Gopal Varma is er zo één en hij heeft het zelfs voor elkaar gekregen een film te schieten zonder liedjes. En films zonder liedjes zijn in India even schaars als films met liedjes dat zijn in het westen.
In Bhoot wordt het oude haunted house thema gekoppeld aan het modernere thema van vervreemding in onpersoonlijke buitenwijken. In het begin lijkt Varma het verhaal losjes te hebben gebaseerd op Roland Topor's Le Locataire. Een echtpaar betrekt een appartement waar eerder een vrouw van het balkon is gesprongen. De vrouw (superrol van Urmila Matondkar) vereenzelvigt zich met het slachtoffer en krijgt aanvallen van hysterie. De perverse bewaker van het flatgebouw wordt op een gegeven moment gevonden met een gruwelijk verdraaide nek (coole FX!). Zou de hysterica hier iets mee te maken hebben? Er ontstaat een ideeënstrijd tussen een psychoanalist (Victor Banerjee) en een shamanistische vrouw (Barbara Steele lookalike Rekha) over hoe de vrouw te genezen. De goede oude strijd tussen traditie en moderniteit, tussen intellect en gevoel. Inspecteur Liyasat (Nana Patekar) denkt er het zijne van. Varma werkt dit verhaal uit met een groot gevoel voor timing en de schrikeffecten zijn ontzettend doeltreffend. Zo lig je uiteindelijk toch in een stuip, maar dan om je eigen onnozelheid. Er is overigens wel meer om te lachen in deze film. De inspecteur is net zo langzaam van geest als Willem Dafoe in American Psycho en loopt voortdurend vertwijfeld rond.
Bhoot plaatst zich in een lange traditie van Indiase griezelfilms die gaan over de vrouwelijke psyche, zoals de jaren-60 films Anita en Who Kaun Thi? die echter nog een strikt gotisch uiterlijk hadden. Het vermengen van die gotische inslag met de vormgeving van een onpersoonlijke nieuwbouwwijk is zeer geslaagd te noemen en cameraman Vishal Sinha heeft het allemaal weergegeven in waanzinnige shots, waarvan de helft zo weg lijkt te zijn gelopen uit een coole EC-comic. En hoe leuk de liedjes in andere Indiase films ook kunnen zijn, in een horrorfilm die het moet hebben van een strakke opbouw kunnen ze gemist worden als kiespijn! De afwezigheid van liedjes wordt overigens goed gemaakt door super grappige spook muziek onder de aftiteling. De film is op DVD verschenen en is ongetwijfeld te huur in uw locale Hindi-videotheek. GO!
Nog te zien op maandag 19/4, 15:45, cinerama 2
fff2004 - king of the ants 125 breed
King of the Ants (VS, 2003)
Stuart Gordon is een regisseur apart. Zijn regiedebuut is een onomstotelijk cultbastion, ‘Re-animator’. Daarna weet hij het ene curieuze horrorwerkje na het andere te produceren om tegenwoordig markante uitstapjes te maken naar mierzoete Disneypulp als ‘The Wonderful Ice Cream Suit’. Wat de gedachte, bedoeling en/of moraal achter ‘King of the Ants’ is geweest bleef ons onduidelijk. De film, gemaakt met het budget van een schoenveter, verhaalt over Sean die maar wat graag klusjes opknapt. Hij komt in de problemen als hij voor het geschatte budget van de film ($13.000) een onschuldige vader ombrengt, de opdrachtgever chanteert, dagelijks compleet aan gort geslagen wordt met een golfclub en weer gezond wordt onder toezicht van de vrouw van zijn slachtoffer. Ze worden verliefd, hij vermoordt haar ‘per ongeluk’ en verandert in een wrekende engel. Het is niet eng of origineel, maar wel bijzonder ranzig. Extra pikant zijn de rollen van (blijkbaar) aan lager wal geraakte acteurs als George ‘Norm van Cheers’ Wendt, Daniel Baldwin (een van de vier Baldwins) en Kari Wuhrer (‘Eight Legged Freaks‘). De combinatie van zulke acteurs in een obscuur en ultiem slecht geacteerd horrorverhaal maakt ‘King of the Ants’ wel bijzonder. Maar u mist er weinig aan als u denkt: DON’T. Nog te zien: za 21-4 18:15
fffr2004 -  the uninvited 125 breed
The Uninvited (Zuid Korea, 2003)
Horrorfilmfans kunnen verrassend gevoelig uit de hoek komen. Ze zoeken vooral de laatste tijd aansluiting bij de rest van de wereld. Natuurlijk, uiteindelijk is het vooral erkenning wat iedereen zoekt in het leven, maar het is toch wat gek voor fans van een genre dat in het beste geval gekenmerkt wordt door tegendraadsheid. Een voorbeeld van dergelijke gevoelige ontboezemingen is al te vinden in het inleidende stukje van collega Sculder op deze site: 'Tot slot een mededeling aan dat zielige groepje fijnbesnaarde cinefielen dat nog steeds meent dat het op het AFFF uitslúitend goed toeven is voor contactgestoorde psychopaten die afkomen op blote tetten en bloedfonteinen: vorig jaar ging Spirited Away er vandoor met de publieksprijs. Misschien wordt het tijd om sommige vooroordelen eens bij het vuil te zetten en zelf eens een kijkje te nemen.'
Ook de inleiding van het programmaboekje van het AFFF heeft als titel: 'Lelijk eendje wordt volwassen' en spreekt trots over de wereldwijde waardering voor Lord of the Rings als teken van emancipatie van het genre. Nadat vorig jaar de publieksprijs werd gewonnen door een kinderfilm, wijdt het festival dit jaar dan ook een retrospectief aan de regisseur van die andere recente succesvolle kinderfilm, Peter Jackson van Lord of the Rings. Als een fantasyfestival eenmaal kinderfilms draait is het pas volwassen, lijkt de logica te zijn. Nee, tegen zaken als politieke betrokkenheid of andere volwassen kenmerken moet hier en daar zelfs gewaarschuwd worden. Zoals in de catalogustekst voor de Argentijnse satirische animatiefilm Mercano the Martian waarin we lezen dat we niet hoeven te vrezen voor het anti-globalistische engagement van deze film want „het AFFF is geen sherryfeestje en Mercano the Martian geen groezelig arthouse gedrocht in afwachting van een sjiek Palmpje (Palm d'Or - red.) of een edelmetalen Beer (Gouden beer - red.). Zo wordt het een soort roeden lopen door wie men wel en niet erkend wil worden en waarvoor dan wel, inclusief getrap naar beneden (Palm d‚or voor Gus van Sants Elephant) en gelik naar boven (Oscars voor Lord of the Ring).
Goed, gelukkig is een flink deel van de huidige fantasyfilm helemaal niet voor iedereen geschikt en al helemaal niet voor alle leeftijden. Een groot deel van het publiek is nog steeds geïnteresseerd in zaken die onprettig zijn of waarheden tonen waar je liever geen weet van hebt. Ondanks de pogingen de aaibaarheid op te voeren blijft het AFFF de plek om die films te kunnen zien. De eerste film die Mully op de openingsavond zag, stortte het publiek al in een spiraal van angst en twijfel. De Zuid-Koreaanse film The Uninvited (Su-Yeon Lee) gaat over verschillende vormen van infanticide en behandelt zo één van onze laatste taboes; dat de spreekwoordelijke roze wolk in sommige gevallen bloedrood kleurt. Wat start als een conventionele Aziatische spookfilm (hoofdpersoon ziet geesten van dode kinderen in de metro van Seoel), ontwikkelt zich al snel tot een gefragmenteerd verteld verhaal over verschillende vormen van kinderleed. Een jochie wil zijn vader, die een schoft is, in zijn slaap verbranden, maar treft per ongeluk zijn jongere zusje. Een jonge moeder waant zich in haar flatje met haar twee baby's een gevangene en voelt een steeds grotere afstand tot haar schattige kroost, dat in haar ogen monsterlijke, rondkruipende larven zijn. Op drievierde van de film is de ellende zo hoog gestegen dat het zelfmoordenaars en onwelkome baby's regent in de buitenwijken van Seoel en hun bloed in de goten wegstroomt. Hoogzwangere vrouwen zouden deze film beter mijden, maar het toeval wilde dat Mully bij het zien van The Uninvited naast twee hoogzwangere vrouwen zat. Waarschijnlijk was het de intelligente verhaalopbouw en bijzondere stilering van de film die de twee aanstaande moeders ervan weerhield de zaal te verlaten. Ach, je kunt maar beter op het ergste voorbereid zijn, zullen we maar zeggen. Het zijn dit soort ongemakkelijke situaties die de meest memorabele momenten opleveren. The Uninvited is trouwens te geraffineerd om ziek genoemd te worden en de film heeft ondanks de grimmige inhoud een soort humanistische inslag.
Een paar jaar terug werd al de Spaanse oefening in naargeestigheid Tras el Cristal van Agustín Villaronga door Phil van Tongeren op het Amsterdamse stadskanaal aangeprezen als een gezellige griezelfilm, terwijl het feitelijk een film is over een pedofiel met een passie voor martelen. Niet geloven dus, die wervende praatjes rond het AFFF! De kans is nog steeds groot dat u een zieke, sadistische film treft, maar hou het stil, anders voelt de horrorfilmfan zich gegriefd. GO!
fffr 2004 - lucky 125 breed
Lucky (VS,2002)
Op papier is het een geweldige premisse: een scenarist van tekenfilms die zich aan een writersblock ontworstelt door seriemoordenaar te worden op instigatie van een klein telekinetisch kutkeffertje, die kenden we nog niet. De uitwerking zelf laat helaas nog wat te wensen over. Dat een film low budget is is geen excuus voor dito acteerprestaties (met een lichte uitzondering van onfortuinlijke love interest Piper Cochrane). Hoewel de dialogen bij vlagen erg leuk zijn (tegen potentieel slachtoffer: "Does anybody know you’re here?" "God knows!" "I mean anybody that does exist"), en, toegegeven, hoofdrolspeler Michael Emanuel een perfecte mix is van sympathieke loser en potentieel seriemoordenaar, kan een beetje geloofwaardigheid op zijn tijd geen kwaad om ons bij de les te houden. De beste grappen (Emanuels huis ligt bezaaid met bierblikjes, wat een constante soundtrack oplevert van blikjes die worden vertrapt) zitten in de eerste helft van de film, en dat maakt ruim 80 minuten toch nog een lange zit. Tot slot, lieve mensen van het AFFF: we weten dat het niet altijd mogelijk is, maar we gaan toch vooral naar de bioscoop om een film te zien, en niet een dvd-projectie. Helaas, DON’T dus.
Nog te zien: wo 21-4 19:45 Cinerama 2
fff2004 -  Dark Woods - 125 breed
Dark Woods (Noorwegen, 2003)
Een groepje jonge tv-makers wordt ter initiatie door hun producer meegenomen naar de blokhut uit zijn jeugd, middenin een groot, donker bos. Daar worden de jongelui onderworpen aan de grillen en nukken van deze licht psychopatische tiran; in een variant op het smulbos moeten ze zelf hun eten vinden, en elk contact met de buitenwereld is taboe. Dat is, u voelt het al, de ideale premisse voor een horrorfilm. En ja hoor, daar buiten, in die donkere bossen, waart iets rond dat hen al snel naar het leven staat. Tel daarbij op dat de film geschoten is op documentaire-achtige wijze en je kunt veilig stellen dat ‘The Blair Witch Project’ school heeft gemaakt.
Dat deze nagelbijtend-spannende Noorse variant beter beviel dan het verwante ‘The Unknown’ uit Zweden vorig jaar, heeft alles te maken met de charismatische cast, van wie je hoopt dat ze de nacht zullen overleven. Ook weet regisseur Pål Øie met een verrassende uitwerking platgetreden bospaden aardig mis te houden, en blijkt de ontknoping nog een alleraardigst angeltje te bevatten. Eén klein minpuntje: waarom toch altijd meteen zo’n vrolijke popsong in de aftiteling, net als je even wilt bijkomen van een enerverende ervaring als deze. GO!!!
Nog te zien: ma 19-4 18:15 Cinerama 3
blueberry fff2004 125 breed
Blueberry (Frankrijk, 2004)
Fans van de strip schijnen niet blij te zijn met Jan Kounens verfilming van Blueberry. Als fan van de strip zeggen wij: fuck de fans! Een boek is een boek, een film is een film. ‘Blueberry’ is, zoals de openingscredits al waarschuwen, losjes gebaseerd op het tweeluik ‘De mijn van Prosit’ en ‘Het spook van de goudmijn’. Dat spook komt in de hele film niet voor, maar wat vertoning als openingsfilm van het Fantastic Film Festival rechtvaardigt zijn de zondermeer hallucinante beelden die Kounen op de kijker loslaat.
Maar we lopen op de zaken vooruit. Marshall Mike Blueberry (Vincent Cassel), bijgestaan door zijn trouwe deputy/dronkaard Jimmy McClure, neemt het op tegen zijn oude nemesis Wally Blount (een geweldige Michael Madsen), met als inzet de heilige gronden van een bevriende Indianenstam. Het is even slikken wat betreft de vrijheden die Kounen zich veroorlooft met de karakters en hun achtergronden, maar waar tekstschrijver Charlier enorme lappen dialoog aaneen rijgt in de strips, daar focust Kounen zich op de weidsheid van het landschap met gebruik van een verbluffende fotografie, en hecht hij meer waarde aan de sjamanistische elementen uit de latere Blueberry-albums (waarin tekenaar Jean Giraud aka Moebius een grotere invloed liet gelden). Verwacht, ondanks de aanwezigheid van veteraan Ernest Borgnine in een bijrol, dus geen klassieke western (daar zijn er tenslotte al zoveel van), maar een psychedelische ervaring die in het laatste halfuur van de film meer met Moebius dan Giraud van doen heeft; meer een vertaling van de geest dan van de letter van de strip.
Jammer alleen dat de psychedelica van Kounen er uitziet als een screensaver; wat dat betreft had hij beter mogen kijken naar psychedelische films uit de jaren ’60. Helaas dus toch één puntje eraf, maar desalniettemin: GO!!!
Nog te zien: zo 18-4 13:45 Cinerama 2
Het eerste lentezonnetje mag zich dan onlangs al weer schuchter hebben vertoond vanachter de Hollandsche wolken, uw trouwe dienaren Sculder en Mully houden het in de komende week toch vooral op koude rillingen in het donker. Inderdaad, het Festival van de Fantastische Film is weer in Amsterdam, en wel van 15 t/m 21 april a.s. Niet alleen is het de 20e editie (gefeliciteerd, dames en heren!), maar het heet nu ook Amsterdam Fantastic Film Festival, dit om de status van het festival als Europees evenement te onderstrepen. Ach, wat Rotterdam kan, kan Amsterdam ook, tenslotte.

En wat kunnen we verwachten? In elk geval en jammer genoeg geen Lifetime Achievement Award op deze jubileumeditie, want alle door het AFFF benaderde kandidaten bleken verhinderd. En om díe prijs nu ook al aan Dorna ‘Intensive Care’ van Rouveroy toe te kennen… Wel is het AFFF er in geslaagd alweer een verbazingwekkend gevarieerd programma samen te stellen, dat meandert tussen psychedelische westerns, ouderwetse zombiefestijnen, sf-musicals, martial arts-spektakels, spookfilms en poëtische sprookjes. Zo wordt er geopend met de langverwachte verfilming van een van een van Sculders meest favoriete strips aller tijden, ‘Blueberry’. Regisseur Jan Kounen (‘Dobermann’) schijnt het gegeven uit ‘Het spook van de goudmijn’ nogal losjes te hebben omgewerkt tot een hallucinante ervaring. Het festival eindigt officieel met de Europese première van ‘Kill Bill 2’, dat uiteraard al uitverkocht is, maar volgens de site van het AFFF zijn er op de dag zelf ook nog wel kaartjes te krijgen. Daartussen is er o.a. een uitgebreid animé-programma, de nieuwe Dario Argento, ‘The Card Dealer’, een Fantastic Shorts-onderdeel, een compleet Peter Jackson-retrospectief (mis vooral de moeilijk vindbare Muppets-parodie ‘Meet The Feebles’ en de briljante mockumentary ‘Forgotten Silver’ niet), de naar verluidt prachtige animatieverfilming van ‘Corto Maltese’ en de ook veelgeprezen remake van ‘Dawn Of The Dead’.

Voor het betere recht-toe-recht-aan hak- en snijwerk is er als vanouds de ‘The Night of Terror’, in de nacht van zaterdag 17 op zondag 18 april in de grote zaal van Filmmuseum Cinerama.
Tot slot een mededeling aan dat zielige groepje fijnbesnaarde cinefielen dat nog steeds meent dat het op het AFFF uitslúitend goed toeven is voor contactgestoorde psychopaten die afkomen op blote tetten en bloedfonteinen: vorig jaar ging ‘Spirited Away’ er vandoor met de publieksprijs. Misschien wordt het tijd om sommige vooroordelen eens bij het vuil te zetten en zelf eens een kijkje te nemen, van 15 t/m 21 april.

Voor een compleet overzicht van programma, lokaties en kaartverkoop kunt u terecht op http://www.afff.nl/
1/2/3