Marinus de Ruiter
Shado’man info
*****
Te zien op IDFA van 22-11 t/m 1-12
IDFA
Shado’man legt de nachtelijke omzwervingen vast van een groep gehandicapte daklozen in Freetown, Sierra Leone, op een manier die doet denken aan de duistere olieverfschilderijen van Caravaggio of Rembrandt. Bij het schaarse licht van voorbijgaande auto’s en mobiele telefoons zien we vooral de rolstoelen, krukken en blindenstokken van zwerfjongeren; hun donkere gezichten blijven moeilijk te onderscheiden, waardoor de film nogal wat inspanning vergt van de kijker.

Eenmaal gewend aan het donker, en aangepast aan het trage voortbewegen van de hoofdpersonen, wordt ons een wereld getoond die waarschijnlijk onzichtbaar was gebleven zonder de techniek van de digitale camera’s, waarmee elk vlekje licht gevangen werd in prachtige composities. Net als eerder werk van regisseur Boris Gerrets is zijn nieuwste film deels documentaire en deels performance. Of de scènes echt zijn of gespeeld blijft vaak in het midden. Meestal moeten we ook raden naar de oorzaken achter de erbarmelijke situaties van de hoofdfiguren. Het doet niet af aan de kracht van de beelden en de tragiek van de verhalen.

Een vertederende scène met twee blinde jongens, die elkaar uitleggen hoe ze zich met stok oriënteren, wordt gevolgd door een bruut gevecht tussen een blinde en een rolstoeler. Een jong kind wordt tegen betaling ingezet als begeleider. Rolstoeler en alcoholist Shero maakt zijn vriendin zelfs zwanger puur en alleen om een kind te krijgen dat later voor hem kan zorgen. Shado’man is duidelijk geen heldenverhaal zoals de documentaire Benda Bilili, waarin een bende gehandicapte Afrikaanse jongeren internationaal succes boekt als muziekgroep. Het laatste wat Gerrets lijkt te willen is de kijker tevreden naar huis sturen en de film eindigt dan ook even uitzichtloos als de situatie in Freetown, de stad waar hij zelf als adolescent een tijd woonde. Wat de film draaglijk maakt is de wonderlijke chemie tussen de hoofdfiguren, die eindeloze gesprekken voeren vol surrealistische poëzie en pesterige humor.



Shado’man draait vanaf 11 februari in de Nederlandse bioscopen