Sandra de Haan
The Books - The way out info
*****
(Temporary Residence / De Konkurrent)
Net als Grasscut maakt The Books collagemuziek waar found footage een grote rol in speelt. Maar de New Yorkers Nick Zammuto en Paul de Jong gaan wel experimenteler en veelzijdiger te werk dan het Britse duo Grasscut. Rock, hip-hop-grooves, elektronische beats, popliedjes en flarden gesproken tekst worden in een prettig tempo afgewisseld. Dit collagerecept wordt door massa’s thuisknutselaars gebruikt, waardoor het lastig is een herkenbare stijl te ontwikkelen. Maar daar is The Books zeker in geslaagd. De samplevirtuozen laten zich hooguit vergelijken met Prefuse 73, waar ze in 2005 de EP Prefuse 73 reads the Books mee maakten. Ze spelen niet op safe en gaan nogal eigenzinnig te werk, maar toch heeft dit album een echt popgevoel.

Na hun succesvolle debuut Thought for food is The way out inmiddels alweer hun vierde plaat. Ze hebben er vijf jaar de tijd voor genomen. De bravoure, speelsheid en humor van Zammuto en de Jong hebben een erg fijne plaat opgeleverd. Ze putten deze keer vooral uit meditatietapes van new age goeroes, gesproken in Engels, Amerikaans of Indiaas accent. De luisteraar wordt onder andere uitgenodigd zijn Buddha belly te eren met voedsel, kosmische energie toe te laten, de voeten naar de oren te brengen en de ogen geen moment af te laten dwalen. De combinatie met de chaotische weirde muziek geeft de tekst een ironie die het oorspronkelijk natuurlijk helemaal niet had. Dat werkt erg goed. Gelukkig herhalen ze dit trucje niet te vaak. De sfeer en inhoud van zang en gesproken tekst is erg divers. In A cold freezin’ night laat een jongetje zijn moorddadige kinderfantasie de vrije loop. The story of hip-hop is een verhaaltje uit een kinderboek over dieren en pratende bloemen. Er komt een openhartige boodschap op een antwoordapparaat langs, dan weer een singer-songwriterliedje à la Yo La Tengo. All you need is a wall wordt gedragen door een lome elektrische gitaar en zwoele 'zangeres' die verrassend genoeg Zammuto zelf blijkt te zijn. Ondanks de grote verschillen tussen al die puzzelstukjes klinkt de plaat wonderwel toch als een geheel. In het afsluitende Group Autogenics II gaan ze zich nog even te buiten aan het verzamelen van maffe esoterische quotes van meditatietapes, aangekleed met opzwepende elektronische beats en synths. “There is no one right way of doing the dishes. Your mind will become a sponge. Stick out your tongue to the universe. Now remove your head completely.” Ga vooral uw gang.