Mei 1999 werd de Nigeriaanse Marcus Omofuma zo hardhandig verwijderd uit het land waar de neurosen bloeien, dat hij kwam te overlijden. Een spontane protestdemonstratie werd opgezet. De Weense politie filmde aandachtig de deelnemers en hield enkele weken later een grootscheepse razzia. Vette krantenkoppen: 120 drugsdealers gearresteerd, Oostenrijk weer een stuk veiliger. Het één had officieel niets met het ander te maken, maar de 'kopstukken van de bende' waren toevallig degenen, die het meest prominent in beeld waren gekomen bij de demonstratie. Het bewijs was uiterst miniem. Er waren in een restaurant met een geheime camera opnamen gemaakt van de verdachten, maar de beeldkwaliteit is alsof de band uit de Donau is gedregd. Aangezien er in Nigeria ongeveer evenveel talen worden gesproken als in heel Europa, had men dus een taalprobleem, maar alles werd opgehangen aan de interpretatie van één anonieme (!) vertaler, wiens incompetentie later door de verdediging werd aangetoond. Verdachten en getuigen werden naar believen onder druk gezet of juist genegeerd, cruciale informatie werd voor het publiek op de tribune afgeschermd. Uiteindelijk luidde de aanklacht: verkoop van onbekende hoeveelheden drugs op onbekende tijdstippen en onbekende plaats aan onbekende klanten. De straffen varieerden van drie tot tien jaar cel. Niet dat men hoeveelheden dope van betekenis had gevonden, overigens. Hallucinant. Beerput. Griezelig. 'Operation Spring' is een glashelder, uitstekend gedocumenteerd rapport over justitiële corruptie in Europa anno 2000. Meer dan 100 politieke gevangenen van Nigeriaanse afkomst zitten nog steeds vast. Een schandaal natuurlijk, maar hun gevangenis is tenminste nog niet uitgebrand.

In het Wilde Oosten wordt alles wat geld oplevert zonder omhaal gekopieerd, dus Tarantino moest er ook aan geloven. U kent allen het truukje: laat een aantal niet bijzonder snuggere gangsters en/of corrupte smerissen ruzie maken over een koffer met drugs (immers de meest voor de handliggende McGuffin in het genre) en breng de Sauerei die ze met elkaar uithalen zo bloederig mogelijk in beeld. Ook de hippe muziekjes ontbreken niet: auto in, muziek op, confrontatie, auto weer in en muziek op, enzovoort. Van de twee gangsterbuddy's waar het verhaal om draait, heeft er één opvallend veel Neandertal-genen en daarmee is de helft van de waarderingssterren verdiend. Tegenvaller van de maker van 'Brat'.

Voyeuristisch portret van een stierenvechter op het Mexicaanse schiereiland Yucatan. Armoede, drankzucht, machismo, dysfunctionele relaties, IQ-verlagende drugs (locale favorieten: lijm en thinner) -het is allemaal ellende. Matador 'El Negro' slaat zijn zwangere vriendin Romelia waar de kinderen en camera bij zijn, zij gooit hem het huis uit, volgende scène is hij er weer. En dat herhaalt zich allemaal nog diverse keren. Bijgevolg krijg je het gevoel dat je naar een aflevering van BUM FIGHTS zit te kijken. Hè bah.

Metalliefhebbers -eigenlijk zijn het keurige jongens. Zo ook regisseur en gids Sam Dunn, die daarnaast ook gediplomeerd antropoloog is en in die hoedanigheid een keurige overzichtsstudie van zijn hobby maakte. Verrassingen zijn uitgesloten voor wie ook maar een beetje op de hoogte is van de scene: Black Sabbath waren de eersten. De joviale oudgediende Ronny James Dio legt uit dat hij het was die het duivelsgebaar populair maakte, nadat hij het van zijn bijgelovige Italiaanse oma had geleerd. De beoefenaars van het Noorse subgenre zijn humorloze knurften. Het gemiddelde Satanistische gehalte is bij metalbands niet hoger dan bij Halloween-verkleedpartijtjes. Het 'backwards masking'-proces tegen Judas Priest was een klucht. Enzovoort. Sociologen doen hun zegje over rebellie en groepsdwang. Lang is metal een exclusief jongensgebeuren gebleven: zó lang, dat acts als Twisted Sister en Poison midden jaren tachtig aan de lingerie en dikke lagen make-up gingen, op zoek naar een eigen look (of zoiets), maar intussen zijn er dames die het grunten ook prima onder de knie hebben. Kortom, alles wat u eigenlijk al wist. Maar wel lachen, natuurlijk.

Stilistisch gezien misschien wel de origineelste film van dit festival: een outsiderfilm over outsiders. De held heet Pero, een professioneel redenaar bij begrafenissen op het Sloveense platteland. Zijn buurman en beste vriend rijdt hem in diens minicoopertje van graf naar graf. Met de liefde gaat het allemaal niet zo tof. Pero is verliefd op Renata, maar die wil alleen SM -iets waar Pero niets mee heeft. Zijn vader, Dedo, doet de ene onhandige zelfmoordpoging na de andere sinds hij zijn vrouw heeft verloren. Pero's vrienden en familieleden hebben zo hun koddige eigenaardigheden. Hilarisch is de scène waarin Pero de Sloveense vlag uit wil hangen en uit het raam dondert. Maar ongeveer halverwege ondergaat Gravehopping een belangrijke verandering, namelijk van bitterzoete tragikomedie naar diepmenselijk drama, met een slotscène die nog lang op het netvlies zal blijven hangen. Dat Pero in zijn intelligente speeches ook Mark 'Chopper' Reid citeert, is een belangrijke vooruitwijzing. Meer mag niet 'gespoild' worden. Zien!

Stuntelende Japanse meiskes al dan niet in schooluniformen, het is een fetisj op zich. Een meidenpunkband zoals Shonen Knife weet al zo'n twintig jaar die aandoenlijkheidsfactor succesvol te kapitaliseren. Linda Linda Linda is een coming-of-age film over een groep pubermeiden die punkpopcovers van de jaren'80 band The Blue Hearts spelen. Of althans dat proberen, want een gebroken vinger doet de repetities in de soep lopen. In de Koreaanse uitwisselingsstudente Son wordt een vervangster gevonden, maar die heeft weer moeite met de Japanse taal. En er zijn uiteraard ook de onuitgesproken puberperikelen. We zien onze heldinnen vooral lanterfanten tussen de repetities door en dat maakt een lethargische indruk. Het schiet allemaal niet op in deze rolprent, maar alles is vergeven als ze er eenmaal staan op het schoolfeest, want het nummer uit de titel rockt dat het een lieve lust is. Zelfs de Ramones komen kijken! NB: voor de ontluikende romances was in dit tempo zeker nog drie uur nodig geweest, dus Yamashita houdt het maar bij de muziek. Die bezorgt de kijker een zeer opgewekt humeur. Ook de vertalingen van de lyrics mogen er wezen: "I'll grab a microphone like you've never seen, let's sing an endless song for this asshole of a world!"

De belegering van Leningrad. Een van de meest uitputtende veldslagen in de geschiedenis (niet slechts de 20e eeuw). De verschrikkingen zijn allemaal gefilmd. En vervolgens in archieven weggestopt en vergeten. Loznitsa restaureerde de originele beelden en laat die voor zichzelf spreken. Kapotte huizen, ingevroren auto's en trams. Duitse krijgsgevangenen sjokken door de straten, burgers ploeteren met emmers water en schamele bezitttingen op handkarren. Een tribune wordt tot brandhout verzaagd. Stalin is in geen velden of wegen te bekennen. Het eindigt met een openbare executie.

Docu over Taiwanese schlockfilms van begin jaren 80. Veel kung fu, geboefte en lady avengers. Het zal wel iets te maken hebben met sociopolitieke veranderingen van dat tijdvak, maar het blijft ver van ons bed.

Beetje misleidende titel: plaats van handeling is niet Spanje, maar Italië. Een vinnige documentaire over censuur en satire, daar gaat het hier om. Regisseuse en comediënne Sabina Guzzanti (die zelf een lang niet misselijke Berlusconi-imitatie ten beste geeft) maakt zich kwaad als haar satirische show uit de lucht wordt gehaald. De nogal warrige, haastige montage maakt haar betoog lastig te volgen voor wie geen ingewijde is in de Italiaanse politiek. Ook een zekere Michael Moore-achtige ijdelheid is Guzzanti niet vreemd. Maar het is dus triest gesteld met de persvrijheid, zoveel is wel duidelijk. Onder het mom van 'obsceniteiten' en kulargumenten als zouden humor, satire en journalistiek door elkaar gehaald worden, sneuvelen er tv-shows en worden er lastige redacteuren ontslagen, ook bij de kranten die niet in handen van Berlusconi zijn. Anno 2005 heerst er angst. Interessant: de wetten die Berlusconi's machtsmisbruik mogelijk maken, zijn getekend toen het land een centrumlinkse regering had. Leuk: vergelijkingen met andere Europese satirische tv-programma's. Inderdaad, Kopspijkers komt ook even voorbij.

Quills concenteerde zich op De Sade als de politiek gevangene, die zich tijdens zijn jarenlange straf met literaire viespeukerij overeind hield. Lunacy gaat dieper in op de inhoud van diens filosofische rants (en is bovendien een heel stuk dynamischer dan Pasolini's Salo). De staat is minstens zo wreed als de criminelen die zij opsluit, maar doet daar dus volgens de colerische markies huichelachtig over. Tevens is Lunacy gebaseerd op een kort humoristisch verhaal van Poe, Tarr & Feathers, waarin de gekken in een gesticht aan het muiten slaan en het personeel opsluiten. Intussen dansen biefstukjes, ogen en hersenen een vrolijk geanimeerd walsje.

Nog meer Japanse kolder. En ja, het is een aanwinst voor dat leuke subgenre van de mockumentary. Nog nooit gehoord van de 'rendez-vous'-theorie? Vliegende vaart + vorst = verdubbeling. Is op het MIT in Masachusetts getest. Gooit iemand per ongeluk een doos met een muis in de vriezer, een maand later heeft de muis zich verdubbeld.
De ontdekkers, professor Harada en zijn twee zonen, brengen dit principe in de praktijk met een nieuwe sport: tweemans-schansspringen! Banzai! Zien is geloven.

Intiem en schokkend beeld van een aftakelend adellijk gezin. Mommy, Daddy en James. Mommy is zwaar ziek en verlaat het bed niet meer op eigen kracht. James is geestelijk niet in orde: hij heeft het verstand van een zesjarige en moet elke dag zijn pillen nemen om zijn aanvallen te onderdrukken. Als de vader het vervallen landgoed moet verlaten om enkele zaken te regelen, neemt James de zorg voor zijn moeder op zich. Dat gaat heel erg mis. De onafwendbare martelgang die volgt, zal velen de zaal doen verlaten. Ofwel je vindt het te akelig, of te gimmick-achtig, ofwel... je laat je volledig gaan in de hyperkinetische beelden van de door het kasteel waggelende James. In dit verband is de vergelijking met voorbeelden van Tsukamoto en Aronofsky gerechtvaardigd, maar The Living And The Dead deelt pas echt een mokerslag uit door de ontregelende blik in het verwarde brein van James.

Kotsfactor: 2
Vanwege de zieke moeder, van wie één keer een close-up, van een vuistvol pillen die weer naar buiten komt.

Vrouwen hebben het beter; er zijn meer verboden dingen voor hen. - Oscar Wilde
Er zijn echter grenzen. Daarachter moet Saoedi-Arabië liggen, want daar is voor vrouwen gewoon alles verboden. Tenminste, dat is onze perceptie. Deze VPRO-docu poogt daar enige nuance in aan te brengen. En inderdaad, zoals de wereld verandert, is er ook in Saoedi-Arabië wat gaande. We maken kennis met Susan, een journaliste, die net als veel Nederlandse vrouwen met carrière en kind moet jongleren. Ze doet een reportage over een ploeg gesluierde inpaksters, die potverdikkie, net als hier de praktijk is, minder betaald krijgen dan hun mannelijke collega's.
Als het aan de puissant (6 miljard) rijke prins Waleed Bin Talal ligt, gaan er in de toekomst veel meer vrouwen werken. Zo heeft hij de opleiding van de eerste Saoedische lijnvluchtpilote betaald. (Hoeveel vrouwelijke piloten heeft Nederland eigenlijk?) Op zijn bedrijf omringt hij zich met ongesluierde werkneemsters en het moet gezegd, de man heeft smaak. Voor ons niet echt een vrijdenker, maar binnen de Saoedische context wel een breekijzer. De religieuze politie wordt nog steeds zó gevreesd, dat men die nauwelijk hardop durft te noemen. Maar het begin is er.

Werk is voor veel mensen maar werk. Het is hun hobby, die tot een passie kan uitgroeien. Voor deze familie is het drag racing. Moeder legt het zo uit: op tv ziet het eruit als het domste wat je kunt doen; gewoon twee wagens die een recht, kort stukje tegen elkaar op rijden. Maar ja, als je het eenmaal zelf gevoeld hebt! De adrenalinekick dus. De film zelf is alles behalve explosief. Het pruttelt maar door, met slordige jump-cuts en onnodige herhalingen. Een uurtje Discovery Channel. De titel slaat nergens op.

De dood loert overal. In kranten en op tv vooral. En soms dichtbij. Meryl heeft net haar vader verloren, maar is daar lang niet zo mee bezig als met haar ingebeelde angsten. Aan de hand van de tekeningen en schilderijen die ze hiervan maakt, zou je kunnen concluderen dat ze ooit op jonge leeftijd Jaws gezien moet hebben. De animatiefragmentjes (in aquarel en krijt) van haar angstvisioenen zijn een leuk extraatje dat net geen gimmick wordt. Meryl krijgt iets met Nick, een lokale fotojournalist die een treinongeluk verslaat waarvan Meryl getuige is geweest. Nick heeft echt een reden om zich zorgen te maken: hij heeft kort tevoren de diagnose Kanker te horen gekregen. Look both ways is geen meesterwerk - wel een aardig vlechtwerkje van levenslijnen over het omgaan met angsten, met veel korte humoristische momenten. Dat is best wat waard tussen al die deprifilms op dit festival. De gedachten van de hoofdpersonages worden niet alleen door genoemde animaties uitgebeeld, maar ook door ffwd-collages in de stijl van Tsukamoto en Tykwer. Daaronder zit ook Nicks chemokuur en bijgevolg een kotsflits van 0,2 seconden.

Georgisch antwoord op Tarantino, zo luidt de pressblurb, maar Kinnemans mocht willen dat hij zonder zijn eeuwige quasi-hippe muziekjes zo'n hardcore kogelballet als Tzameti kon afleveren. Regisseur Babluani heeft niet veel middelen nodig om zijn held een buitengewoon naargeestige trip richting onderwereld te laten maken: gruizig zwart/wit, een vleug neorealisme en veel schilderachtige rotkoppen.
Jonge, sappelende bouwvakker ziet het als een buitenkans om de plaats van een plotseling overleden opdrachtgever in te nemen. Hij stapt echter recht in een pervers en sadistisch universum waar hij onmogelijk op voorbereid kon zijn. De beloning, maar ook de beproeving zal extreem hoog zijn. De laatste plotwending is wat ongeloofwaardig, dus net geen vijf sterren.

Gefrustreerde kantoorman gebruikt de videocamera om zijn voortschrijdende schizofrenie vast te leggen. In deze film wordt -trendbreuk!- nog geen halve seconde gezwegen. Onze doorratelende verteller is er op driekwart van de film van overtuigd, de koning van Spanje te zijn. Spoiler(tje): het komt niet meer goed.

Satire vermomd als woensdagavondgriezelfilm, of andersom. G.W. Bush is een president die stomme mensen het gevoel geeft dat ze even slim zijn als hij. Maar potverdikkie, ondanks alle daisycutters, stealths, napalm, SDI, a-bommen enzovoort lukt het de VS nog steeds niet om oorlogen zonder slachtoffers aan de eigen zijde te voeren. Als de gesneuvelde soldaten als zombies terugkeren om op de tegenkandidaat te gaan stemmen, zijn de rapen dus gaar voor de spindoctors in het Republikeinse kamp. Aardige grappen, keurige splattereffecten en een Wag the Dog-achtige plot zorgen voor een uurtje plezier. Homecoming laat echter één cruciaal politiek aspect ongemoeid: een tegenkandidaat, zoals John Kerry (eveneens Skull & Bones-lid!) had deze aandoenlijke zombies net zo goed naar Irak (straks Iran?) gestuurd.

Militair op een checkpoint in een godvergeten uithoek van Sri Lanka wordt door zijn vrouw bedrogen. Je moet toch wat. Er gebeurt niet gek veel sinds er een landerig bestand tussen twee strijdende partijen is ingetreden. Uiteraard is dit een trage film met veel zwijgsessies, maar toch best aangenaam gefotografeerd: niet te lelijk, niet te mooi. Langzaamaan begin je de personages toch wat beter te kennen. Dat is okee. Bovendien wordt er tamelijk expliciet in gepopt en dat is niet niks voor een derdewereldfilm. Een (eveneens) overspelige buurvrouw is hoogzwanger, maar wordt ineens dood aangetroffen voordat ze een bijdrage voor onze kotsemmer kan leveren.

Er zijn minstens drie dingen die niet kloppen aan deze titel. Om te beginnen: het is niet kort. Openingsscène: vrouw kan niet slapen. Woelen, piekeren. Dan maakt ze haar hubby wakker en vraagt of hij haar een verhaaltje wil vertellen. We zijn dan een kwartier onderweg. De camera verroert zich niet. Manlief begint te vertellen. Dit duurt ook een kwartier. Eerder een hoorspel dan een film dus. Tenslotte: wie denkt zich een beetje op de hoogte te kunnen stellen van de koloniale geschiedenis van de Filipijnen, komt bedrogen uit. Tweede bedrijf (20 minuten): kinderen staan geposeerd in het open veld naar een zonsverduistering te staren. De begeleidende pianomuziek is op het industriële af overstuurd en brengt de kijker in een ongemakkelijke trance.

Loser Jim keert platzak terug naar het ouderlijk huis, in Loserville, ergens in het onmetelijke Amerikaanse hinterland. Jims corebusiness, het uitlaten van honden van yuppies in Manhattan, liep niet meer zo. Oudere broer Tim is nog grotere loser en rijdt, als Jim hem dat eens klip en klaar heeft duidelijkgemaakt, tegen een boom. Veel gips, coma. Jim is dus depressief. Zijn voorland is nu een baantje in de looprekkenfabriek van pa en ma, terwijl hij een beroemd schrijver had willen worden in New York. De eerste nacht thuis gaat Jim uit. Jim versiert verpleegster Liv Tyler in het dorpscafé en popt haar op hun eerste date. Euhh... wacht even. Moet dát een loser verbeelden?? Lonesome Jim begint bitterzoet, kent weliswaar grappige momenten, maar eindigt gewoon mierzoet, om niet te zeggen pijnlijk voorspelbaar. Nee meneertje. Ook al heet je Steve Buscemi, zoveel afgekloven filmclichés in een independentf ilm, dat kán niet. En d'r wordt ook al niet gekotst. (Had best gemogen. Gewoon een plakje hier en daar uit existentiële zelfhaat, maar nee.)

De zonderlinge Docter Droz, gespeeld door character actor Gottfried John, brengt een beroemde operazangeres in een lethargische staat en ontvoert haar naar zijn privé-eiland, dat er precies uitziet als de cypresseneilanden die Arnold Böcklin schilderde. Vervolgens nodigt hij een pianostemmer uit om aan zijn collectie automata te prutsen. Deze machines zijn het hart van de film, mocht je van een film kunnen spreken. The pianotuner of eathquakes is echter louter art direction. De plechtstatige, interessantdoenerige dialogen zijn zijn geheel volgens de etiquette van de preutse en humorloze kunstpaus André Breton: een opvatting van surrealisme die al een halve eeuw zo dood als een pier is. Daar helpen de spaarzame stukken animatie weinig aan.

Een Rus die een film maakt over keizer Hirohito, dat moet er wel uitzien als een antieke foto die je in een slecht verlichte bunker bekijkt. En dus niet alleen de bunkerscenes, maar ook de gesprekken met de Amerikaanse oppperbevelhebber MacArthur. Uiteraard is Hirohito wat wereldvreemd. Terwijl Japan zichzelf in 1945 op de rand van hongersnood gemanouvreerd heeft, liefhebbert hij wat met biologie. Niettemin kost het hem weinig tijd om afstand te doen van zijn goddelijke status en blijkt hij zijn talen stukken beter te spreken dan MacArthur. Ogata Issey speelt Hirohito met een mond die aan parkinson lijkt te lijden. Eccentriek, maar wel menselijk. The Sun lijkt door zijn verbluffende fotografie eerder geschilderd dan gefilmd en de geluidsband is ook zeer stemmig met Wagneriaanse fragmenten en subtiele electronische 'glitch'-effecten.

Toen de Stones eenmaal godenstatus hadden bereikt, hoefde het voor Brian Jones allemaal niet meer zo. Hij kon nu immers een libertijns prinsenleventje leiden, zonder er serieus voor te musiceren. Er worden dus flessen geledigd, trips geslikt, spacecake gekauwd, lijnen gesnoven en natuurlijk groupies gepopt. Muziekinstrumenten komen er in the life of Brian nauwelijks meer aan te pas. Stoned is een langdradige biopic over een uitgebluste rocker, die zich tegenover zijn personeel als een echte klootzak gedraagt. Het moment dat die lapzwans kopje onder gaat, voelt als een bevrijding. Had de wereld deze film nou echt nodig? Liever had ik een biopic over Bryon Jones alias Muslimgauze gezien: óók een eigenzinnig muzikant, die een vroege en mysterieuze dood stierf, maar dan wel één, die tot het einde zeer productief bleef. (Die film zal er vermoedelijk ook wel komen. Eerst nog twintig jaar geduld.) Kotsfactor 1: de spacecake.

Jo Figon, een smoezelige, zelfingenomen uitgever van fotoromans (naar eigen zeggen een 'voyou') , wil een film maken over de dekolonisatie en benadert hiervoor de excentrieke Franse regisseur Georges Franju (bekend van zijn meesterwerk Les Yeux sans Visage). Zijn geldschieter wordt de Marokkaanse oppositieleider Mehdi Ben Barka, begin jaren 60 de hoop van Afrika en kwa postuur, neus en uitstraling (in de film, ten minste) de evenknie van Charles De Gaulle. En dus net iets te staatsgevaarlijk. De film wordt door de Franse staat echter gebruikt om Ben Barka in Parijs te arresteren en op zijn Pinochets te laten verdwijnen. Welke rol speelde Figon precies in dit complot? Het beladen thema biedt voldoende stof voor een van paranoïa zinderende film, maar door de stugge, onhandige narratief is daar slechts weinig van te merken. Een gemiste kans.

Hyperkinetische cosplay kolder. Yaji en Kita zijn twee figuranten, weggehuppeld uit een samoeraifilm. Met name door Kita's druggebruik flippen ze in vliegende vaart door diverse universums, met karrenvrachten anachronismen en verwijzingen naar tv-quizzen en films als Easy Rider en The seven Samourai. De twee hebben een homoseksuele relatie, maar doen door hun slapstick eerder aan Ren & Stimpy denken, bijvoorbeeld als tijdens een ruzie Yaji Kita's scrotum een meter of twee uitrekt. Net als bij Citizen Dog val je van de ene in de andere absurde vondst en worden de personages in elk hun eigen gekte met veel liefde neergezet.
Halverwege zakt de inventiviteit van de gekkigheid wat in, maar in het laatste deel wint de trip opvallend aan diepte. Yaji heeft zijn vrouw gedood om er met Kita vandoor te gaan, maar belandt later door toedoen van Kita aan gene zijde. Nu valt de dood te foppen door de Styx terug over te steken bij de bron. De bron van de Styx blijken de tranen van Yaji's vrouw te zijn. Creatief met mythologie!

De tristesse uit het Waalse staalbekken heeft al veel fraais voor de filmzaal opgeleverd, maar denk bij Ça m'est égal niet te snel dat het wel goed zit. Saaie man legt het aan met zijn ex. Samen met zijn zoontje (uit weer een andere relatie) vertrekken ze voor een weekje vakantie naar Frankrijk. En wij moeten mee.

Citizen Kane meets Brigadier Dog. Boerenzoon vindt werk in een sardinefabriek in Bangkok, waar hij zijn wijsvinger per ongeluk afsnijdt en inblikt. Nu had hij altijd de neiging om met die vinger nerveus op tafels te trommelen. Zelfs tussen miljoenen sardineblikjes is de vinger door zijn trommelsignalen redelijk snel gevonden en huppekee, ook weer aangezet. Jongen ontmoet meisje. Meisje blijft hardnekkig lezen in een boek, geschreven in een taal die ze niet begrijpt. Een kleuter en haar teddybeer roken ketting. Een koerier verongelukt wanneer het valhelmen regent en keert, hoewel morsdood, terug omdat hij zo van zijn werk houdt. Een man met geheugenverlies die je huis geheel komt schoonlikken. Bent u daar nog? Mooi, want dit is nog lang niet alles. Citizen Dog is misschien wel de origineelste, grappigste, krankzinnigste, meest surrealistische, Forteaanse ode aan de liefde. Ooit. Klinkt overdreven? Get this: de jongen is de enige inwoner van Bangkok ZONDER STAART.

De Iraanse censuur leverde doorgaans poëtische films met oogstrelende beelden van natuurschoon en kinderen in de hoofdrol op. Nu is hier dan eens een poëtische Iraanse film met oogstrelende beelden van natuurschoon met in de hoofdrol een kindermoordenaar. Ongetwijfeld een novum. Arme schaapsherder in een besneeuwd bergdorp verliest door kraamkoorts vrouw en kind. Het verdriet doet hem zijn verstand verliezen. Na een ontmoeting met een jeugdige zakkenroller gist bij de herder het idee dat de kinderkens maar beter gelijk tot de Barmhartige God gebracht kunnen worden vóórdat ze door de zonden van de wereld worden aangetast. Na enige slachtoffertjes wordt de dorpelingen iets duidelijk en de achtervolging begint. Heftig, kortom. Writing on the Earth (ook wel Written on the earth) wordt echter compleet onzinnig als de moordenaar de lynchpartij zonder zichtbare verwondingen overleeft en wordt gered door een alleenstaande moeder. Hoeveel kans had u Marc Dutroux op die afloop gegeven? Twee sterren eraf. Het vocabulair van de moordenaar, dat op dat punt in de film al een uur beperkt is gebleven tot raaaah, gnarff en aarrgh, wekt dan nog slechts irritatie op.

Wie een carriëre in de misdaad overweegt, doet er goed aan eerst de Pusher-trilogie te zien. Lullige maar catastrofale toevalligheden, stomme fouten, paranoia, eenzaamheid en vooral veel stress vallen Refns gangsterhelden hier ten deel. Milo, intens gespeeld door Zlatko Bubic, is een Servische dealer van middelbare leeftijd die zijn restaurant in de Kopenhaagse wijk Norrebro als dekmantel gebruikt voor duistere zaakjes. Hij is al een tijdje clean als de stress van een ripdeal, gecombineerd met het verjaardagsfeest van zijn dochter Milena, wier geluk alles voor hem betekent, uiteindelijk te veel wordt. Snuifff. Milo staat er ook alleen voor, want hij is geen beste kok: al zijn handlangers hebben een komische voedselvergiftiging opgelopen. Milo gaat dus door het lint als zijn Pools/Albanese zakenpartners een hoertje beginnen te martelen, dat hem net te veel aan zijn eigen dochter doet denken. Hoe bruut het vervolg ook is, het is het diep in Milo verborgen restje menselijkheid dat hierdoor zichtbaar wordt. Hij is een interessantere hoofdpersoon dan Tonny uit Pusher II, die door zijn extreme schlemieligheid eerder een karikatuur is. Alles in het milieu draait dus om geld en stress. Het reflecteert de geestestoestand van regisseur Nicolas Winding Refn, die na een een bejubeld debuut (Pusher I) en twee dure flops in Amerika met een miljoenenschuld kwam te zitten. In Gambler wordt getoond wat een kunstenaar dan te doen staat: zijn muze prostitueren en gokken dat twee nieuwe films genoeg geld opbrengen om uit de problemen te komen. Gezien de originaliteit en vitaliteit van de plichtmatige Pusher-sequels, in combinatie met de draaiomstandigheden, is Refn de eretitel 'de Deense Scorcese' beslist waardig.

Op school leren ze je dat in de jaren vijftig over politiek nogal zwart-wit werd gedacht*, maar wie deze kritische Hollywoodfilm van en met George Clooney bekijkt, ziet dat toen alles vooral grijs was. Asgrijs. Asbestgrijs. Fall-outgrijs. Triljarden peuken zorgden voor een langgerekte Vesuviusuitbarsting die alles en iedereen bedekt. Maar het communisme dat in de lucht hing, dáár maakte men zich toen druk over, senator Joe McCarthy voorop. De grootinquisiteur wordt in ‘Good Night, And Good Luck’ door zichzelf gespeeld op naadloos ingesneden archiefbeelden. De strijd tussen McCarthy en een televisieploeg die het liefst politiek onafhankelijk wil blijven, gaat hard tegen hard en zoals Hollywood voorschrijft, mondt dit onvermijdelijk uit in de zelfmoord van het meest geplaagde teamlid, gespeeld door Ray Wise. Maar die heeft dan ook een prachtig getormenteerd smoelwerk.

*) Had men het op school maar over hoe Skull&Bones, de geheime club die Bush I & II president wist te maken, het communisme financieel gesteund heeft om de buitengewoon lucratieve wapenwedloop te starten, maar dat terzijde.

Te zien als slotfilm op za 4-2 20:30 De Doelen Grote Zaal, en vanaf 23 februari in de bioscopen