Ik geef het je te doen: na het overal bejubelde meesterwerk Ys (2006) een nieuwe plaat maken. Komt ze doodleuk met een driedubbelaar aanzetten die de concurrentie de rest van het jaar op een niet in te lopen achterstand zet. Het openingsnummer mag dan Easy heten; dat slaat in ieder geval niet op de muziek. Dat ze als harpiste-zangeres in het avantfolkcircuit opvalt is een understatement, niet in het minst vanwege haar compositorische kwaliteiten. Dat was al zo bij haar debuut The Milk-Eyed Mender (2004) en sindsdien leek ze zo ongeveer met haar harp vergroeid. Wilde ze misschien af van het etiket ‘meisje met harp’? Actrices die altijd in dezelfde rol getypecast worden willen ook wel eens wat anders. Opener Easy begint dus niet met harp, maar piano. De harp heeft nog steeds een belangrijke rol, maar wat vaker op de achtergrond. De arrangementen met strijkers en blazers zijn wederom weergaloos. Newsom maakt geen muziek die je na twee luisterbeurten meezingt, maar meanderende epische stukken (de langste is 11 minuten!), die je pas met stevig doorluisteren langzaam leert kennen. Dat is op haar derde plaat en magnum opus Have One On Me niet anders. Ik wil hier dus niet beweren de plaat zo vlak na de release al onder de knie te hebben.

De hoge kinderstem blijft grotendeels achterwege, inclusief hinderlijk gepiep door het afknijpen van de stembanden. Een goede ontwikkeling: dat gepiep op Ys leek vooral een gimmick om haar wacky autodidact-image te ondersteunen. Problemen met de stembanden zullen misschien een rol gespeeld hebben. Haar stem klinkt hier volwassener en veelzijdiger, nog even lyrisch, maar wel een stuk rustiger, soms bijna fluisterend. Niet alle maten hoeven meer volgezongen, iets wat Ys soms wel een vermoeiende luisterervaring maakte. Maar Newsom zal altijd verre van gewoon blijven, ook al doen de complexe composities hier soms aan Kate Bush (vooral ten tijde van The Dreaming) denken. In You And Me, Bess hoor je vanwege de dubbele zangpartijen en piano ook de invloed van Joni Mitchell, al heeft Newsom meer vibrato. Dat laatste geldt ook voor In California, een tijdloos nummer over liefde (voor haar thuishaven California?).

De folky kant van de jaren zeventig klinkt duidelijk in haar muziek door. Soms wordt ze op één hoop met singer-songwriters uit de freakfolk-scene gegooid (ze was dan ook met Devendra Banhart op toernee), maar wat zij klaarspeelt is wel van hoger niveau dan Coco Rosie en consorten. Op Kingfisher, een van de mooiste nummers (weer dik 9 minuten!), komen er nog blokfluiten langs, wat er een traditioneel Schots tintje aan geeft, totdat de trompetten er overheen buitelen. Op Baby Birch gaat er nog een schepje rock-'n-roll bovenop met distortion-gitaar en drums. Het achtentwintigjarige multitalent heeft de hoge verwachtingen meer dan ingelost, zelfs overtroffen. Dat ze nog lang niet klaar is met haar muzikale ontdekkingstocht is wel duidelijk. Folk, jazz, modern gecomponeerd, pop, what’s next?? Nog een grappig detail: op de website van Drag City stond een promotie-stripje voor de plaat, gemaakt door ene GM. The mystery continues...