Henrik Rehr / Gavrilo Princip - De man die WO I ontketende
(Blloan, 232 pagina’s, € 27,95)
De Deen Henrik Rehr maakte een duistere striproman over Gavrilo Princip,
de angry young man die honderd jaar geleden in Sarajevo de
kroonprins van de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie vermoordde. Een
maand later stortte Europa zich vol optimisme in WO I. Lukte het Rehr om
Princip tot leven te brengen?
Momenten nadat de Bosnische Serviër Gavrilo Princip op 28 juni 1914 aartshertog Frans Ferdinand en zijn vrouw heeft doodgeschoten, wordt die ene, inmiddels iconische foto gemaakt van zijn arrestatie. Het ging stripmaker Henrik Rehr (1964) bij het maken van Gravilo Princip - De man die WO I ontketende om alles wat we niét weten over de moordenaar. Dus toont hij het beeld slechts zijdelings, in verregaande staat van grafische verminking. Zijn striproman laat zich lezen als faction, waarbij Rehr zijn fantasie en grafische kwaliteiten loslaat op Princips korte leven.
Hoe de twee kogels uit het pistool van Princip de Grote Oorlog ontketenden, blijft lastig uit te leggen in een paar zinnen. Feit is dat Oostenrijk-Hongarije, een maand na de moord op zijn kroonprins, de oorlog aan Servië verklaarde, waarna Rusland zijn Servische broeders te hulp schoot, Duitsland de zijde van Oostenrijk-Hongarije koos, Frankrijk die van bondgenoot Rusland en Engeland die van Frankrijk. Dit jaar herdenken we het begin van de slachting die volgde en tenminste vijftien miljoen levens eiste.
Bij het openen van de striproman stapt de lezer een asgrauwe wereld in waar de zon - lang voordat de eerste schoten klinken - al door kruitdamp verduisterd lijkt. Vooral in de landschappen en grote platen toont Rehr zich een bevlogen en geraffineerd graficus. De groep waarvan Princip deel uitmaakte, schetst hij als een groep ontevreden jonge mannen, vol hormonen en dadendrang; wanhopig op zoek naar zin en actie in hun bestaan. Inderdaad: de link met het hedendaagse puberjihadisme is snel gelegd. Het levert een oogstrelend, maar helaas langdradig album op.
Rehr weet het kleine leven van Princip op overtuigende wijze te verbinden met de grote gebeurtenissen van die tijd, maar de hoofdfiguren blijven té schematisch om tot leven te komen. Met name de liefdesrelatie tussen Princip en Jelena blijft hierdoor een zielloze voetnoot. Bovendien zorgt Rehrs drang naar volledigheid, zeker wanneer het moment van de aanslag nadert, tot verwarring bij de lezer. Scherpere keuzes in de regie hadden een dunner, maar veel spannender boek op kunnen leveren, en vormen het verschil tussen drie en vijf sterren. Maar mooi blijft het.
Momenten nadat de Bosnische Serviër Gavrilo Princip op 28 juni 1914 aartshertog Frans Ferdinand en zijn vrouw heeft doodgeschoten, wordt die ene, inmiddels iconische foto gemaakt van zijn arrestatie. Het ging stripmaker Henrik Rehr (1964) bij het maken van Gravilo Princip - De man die WO I ontketende om alles wat we niét weten over de moordenaar. Dus toont hij het beeld slechts zijdelings, in verregaande staat van grafische verminking. Zijn striproman laat zich lezen als faction, waarbij Rehr zijn fantasie en grafische kwaliteiten loslaat op Princips korte leven.
Hoe de twee kogels uit het pistool van Princip de Grote Oorlog ontketenden, blijft lastig uit te leggen in een paar zinnen. Feit is dat Oostenrijk-Hongarije, een maand na de moord op zijn kroonprins, de oorlog aan Servië verklaarde, waarna Rusland zijn Servische broeders te hulp schoot, Duitsland de zijde van Oostenrijk-Hongarije koos, Frankrijk die van bondgenoot Rusland en Engeland die van Frankrijk. Dit jaar herdenken we het begin van de slachting die volgde en tenminste vijftien miljoen levens eiste.
Bij het openen van de striproman stapt de lezer een asgrauwe wereld in waar de zon - lang voordat de eerste schoten klinken - al door kruitdamp verduisterd lijkt. Vooral in de landschappen en grote platen toont Rehr zich een bevlogen en geraffineerd graficus. De groep waarvan Princip deel uitmaakte, schetst hij als een groep ontevreden jonge mannen, vol hormonen en dadendrang; wanhopig op zoek naar zin en actie in hun bestaan. Inderdaad: de link met het hedendaagse puberjihadisme is snel gelegd. Het levert een oogstrelend, maar helaas langdradig album op.
Rehr weet het kleine leven van Princip op overtuigende wijze te verbinden met de grote gebeurtenissen van die tijd, maar de hoofdfiguren blijven té schematisch om tot leven te komen. Met name de liefdesrelatie tussen Princip en Jelena blijft hierdoor een zielloze voetnoot. Bovendien zorgt Rehrs drang naar volledigheid, zeker wanneer het moment van de aanslag nadert, tot verwarring bij de lezer. Scherpere keuzes in de regie hadden een dunner, maar veel spannender boek op kunnen leveren, en vormen het verschil tussen drie en vijf sterren. Maar mooi blijft het.