Een afgelegen café met de gangbare bartypes. Overspelige mannen, serveersters die actrice willen worden en jongens met een grote mond maar zonder ruggegraat. Wat gebeurt er als er opeens een hele familie monsters op komt dagen die zin heeeft in een feestmaal...? Dit klassieke concept voor een horrorfilm krijgt in Feast niet de uitwerking waar je op hoopt. De monsters komen slecht in beeld en tijdens de slachtpartijen is er zoveel camarabeweging dat het nooit helemaal duidelijk wordt welk lot onze bartypes te wachten staat. Het lijkt of de filmmaker geen duidelijk genre voor ogen had. Soms is het grappig, soms een beetje eng en dan is het weer een heldenfilm. Feast komt hierdoor niet van de grond en blijft steken als een horrorfilm zonder gruwelen en spanning.

Droomt niet iedereen wel eens over het hebben van superkrachten of op een andere manier bijzonder zijn? Ik vermoed dat regisseur Hal Rapaport zelf fantaseert over door de lucht vliegen en onschuldige burgers redden van vileine types. In ieder geval speelt hij de superheld uit Special, Les Franken, met overtuiging. Les Franken doet mee aan een medisch experiment tegen depressiviteit. Maar bij hem hebben de medicijnen een onverwacht effect: hij ontwikkelt superkrachten en kan ineens vliegen, door muren lopen en overvallen voorkomen. Alleen moet hij nu nog de wereld overtuigen dat hij bijzonder is.
Special is een bijzonder grappige film. Les is erg creatief in het invulling geven aan zijn superheldendom. Zijn vasthoudendheid is zowel aandoenlijk als bewonderenswaardig. Dit levert hilarische scènes op. Maar veel verder dan grappig & sympathiek komt de film niet. Op een gegeven moment snap je het concept wel en wil je meer verhaal om je aandacht erbij te houden. Maar het publiek heeft zich desalniettemin vermaakt!

Daniel Monzon, die eerder al het opmerkelijke, licht Gilliam-achtige Heart Of The Warrior maakte, brengt dit keer een eerbetoon aan Hitchcock en Argento, terwijl ook Polanski’s Frantic niet ver weg is. Een stijlvol verfilmd, ingenieus en suspensevol plot en uitstekend acteerwerk van Timothy Hutton en Lucia Gimenez maken het tot klassieke cinema op zijn best, dat zich gisteren prima liet smaken tussen twee slashers in. Zoals de festivalcatalogus al aangeeft: hoe minder je vantevoren over de film weet, hoe beter. Een bioscooprelease zal er hier niet inzitten vrees ik, dus op naar de (import)videotheek!

Regisseur Scott Glosserman verplaatst de plot van C’est Arrive Pres de Chez Vous (camerateam volgt seriemoordenaar bij zijn activiteiten) naar Bumfuck USA. In het universum van Behind The Mask bestaan Jason Voorhees en Michael Myers echt, en de nieuwste ster aan het firmament is Leslie Vernon, een bleke jongeman die zenuwachtig is voor zijn eerste killing spree. Geduldig legt hij aan zijn interviewster uit wat vaktermen als surviver girl en Ahab betekenen, en hoe hij zijn slachtoffers kiest en ze zover krijgt dat ze zich in een verlaten landhuis begeven waar ze volgens de regels van het boekje een voor een worden afgeslacht, totdat alleen voornoemde surviver girl overblijft voor de finale confrontatie. Perfecte lesstof voor de School voor Horrormeisjes dus. Behind The Mask is postmodernistische slasher nummer zoveel, maar wel een die na de eerste klassieke dubbelmoord op het neukende stelletje danig van toon verandert en zowaar trouw aan het genre wordt afgewikkeld. Of toch niet? Met Robert ‘Freddy Krueger’ Englund in de rol van Donald ‘Halloween’ Pleasance.

De Spaanse thriller The Backwoods (Bosque de sombras) komt ondanks de stevige Engelse rolbezetting (Gary Oldman, Paddy Considine) en de spannende premisse (twee bevriende echtparen bevrijden achterlijk meisje uit boshut en worden vervolgens opgejaagd door de locals) nooit helemaal van de grond. Is het omdat we nooit betrokken raken door de issues die de schijnbaar emotieloze Considine heeft met zijn vrouw Virginie Ledoyen? Is het omdat Ledoyen en medespeelster Aitana Sanchez-Gijon de grootst mogelijke moeite hebben met hun Engelse dialogen? Is het omdat we te vroeg afscheid moeten nemen van Gary Oldman, de enige acteur die wel volledig overtuigt in zijn rol? Er zijn momenten die wel werken, zoals de achtervolging met Oldman in het bos, maar met een strengere editing en betere acteursregie had het zoveel beter kunnen zijn. Nu smaakt het toch een beetje teveel naar europudding, hoewel zeker niet de slechtste in zijn soort.

Over de Nieuw-Zeelandse gemuteerde-schapen-horrorkomedie Black Sheep kunnen we kort zijn: het is entertainend en bij vlagen zeer grappig, de effecten komen uit Peter Jacksons Weta Shop dus zijn dik in orde (er wordt gelukkig meer gebruik gemaakt van animatronics dan van CGI ), er wordt niet zuinig gedaan met gore en de cast, met name bad guy Angus (Peter Feeney), maakt er een feestje van. Maar meer dan Braindead met schapen is het eigenlijk niet. En terwijl je Peter Jacksons grensverleggende, hilarische splatterfest wat mij betreft nooit genoeg kunt zien, heeft Black Sheep, ondanks de hype, die instantcultfactor niet. Prima vermaak voor een avond met vrienden, een krat bier en een zak chips, dat wel.

In 2004 draaide het bovennatuurlijke tienerdrama Den Osynlige op het AFFF, dus een aantal mensen in het publiek zal de verrassingsfilm van gisterenavond behoorlijk bekend zjin voorgekomen. The Invisible is een bijna letterlijke remake van het Zweedse origineel uit 2002. Regisseur is David S. Goyer, die zowel verantwoordelijk was voor het erbarmelijke Blade: Trinity als het intelligente script van Batman Begins. Conclusie na gisterenavond: laat die man nooit meer in de buurt van een camera. Den Osynlige was een sympathieke kleine film over - in een notendop - de scholier Nick die door zijn klasgenote Annie wordt vermoord en als geest terugkeert om haar haar dwaling te doen inzien. In The Invisible is elk shot, tot en met de kijk-mij-eens-niet-deugen-outfit van Annie, zowat gekopieerd, maar dan met mooiere mensen, gelikter camerawerk en werkelijk tenenkrommende doorsneerock. Hollywood op zijn middelmatigst. Maar de werkelijke doodzonde is de ontknoping van de film: het oorspronkelijke sombere einde is vervangen door een geruststellende Christelijke boodschap van boetedoening en vergeving. Hollywood heeft niets geleerd van Spoorloos en The Vanishing, blijkbaar. Bah.

‘Mover over Jason, look out Freddie, Heeere’s Ronnie!’, kopt het affiche, en toont Ronald Reagan met een hakbijl. Of liever gezegd, een man met een Ronald Reagen-masker. Aan het affiche alleen al is af te lezen dat de makers, in casu acteur David Arquette en vrienden, een boel lol hebben gehad bij het maken van deze slasher, terwijl vrouw Courteny Cox produceerde en een klein maar hilarisch bijrolletje heeft. Het is weer eens wat anders dan Friends. En ook heel anders dan de Scream-serie waar Arquette, die in die films de rol van agent Dewey speelde, de mosterd haalde. The Tripper is bloederiger, eigenlijk veel leuker en veel en veel politiek incorrecter dan de films van leermeester van Wes Craven. Hoezee! Voornoemde man met Reagan-masker heeft een hekel aan hippies, en eigenlijk aan alles en iedereen die in ‘zijn bos’ komt, dus wanneer er een Peace and Love-festival neerstrijkt worden alle mogelijke wapens uit het vet gehaald. Arquette kent zijn klassiekers, en dus vragen de tieners er om aan het mes geregen te worden, en op de gore wordt niet bezuinigd. Zowel links als rechts krijgen van onder uit de zak: wanneer een rechtse zak de bijl van Ronnie in zijn richting ziet suizen roept hij vol ongeloof: ‘But I’m a Republican!’. Ook met Paul ‘Pee Wee Herman’ Ruebens als malafide concertorganisator, en een optreden van Fishbone (die als een van de weinigen niet voor de bijl gaan. Een aanrader.

Grand guignol op zijn Japans, dat is Strange Circus in vijf woorden. Oftwel: alles is mogelijk. Kleurige, hallucinante beelden en een verhaal over (behoorlijk expliciet verbeelde) incest, dat drie rond zijn as gaat: het is niet ieders kopje thee. De film intrigeert, irriteert, shockeert en verveelt beurtelings, maar lang nadat de zaallichten zijn aangegaan blijft het nazinderen. Regisseur Sion Sono had al eerder eens op het IFFR Suicide Club draaien, ook al zo’n uiterst vreemd, macaber en verontrustend filmpje dat moeilijk te plaatsen is. Strange Circus was een eenmalige vertoning in het Wide Eyes Open-onderdeel, maar liefhebbers moeten de dvd-releases in de Asia Extreme-hoeken de komende tijd maar eens goed in de gaten houden.

Adam’s Apples is een van de films op het AFFF die je gezien moet hebben, al is het maar omdat een Nederlandse bioscooprelease, ondanks de prijzenregen die regisseur Anders Thomas Jensen over zich heen heeft gekregen, er niet meer in zit. (In mei verschijnt een dvd-box bij De Filmfreak met alle films van Jensen, inclusief Adam’s Apples.) Het is niet zozeer de fantastiek in deze film die selectie op een festival als dit rechtvaardigt, want alle gebeurtenissen - hoe onwaarschijnlijk ook - zouden in werkelijkheid kunnen plaatsvinden. Het zijn de enorme stoet aan groteske personages, van appeltaartbakkende nazi tot wereldvreemde priester met een hersentumor zo groot als Groenland, het doordachte scenario vol gitzwarte humor, en de soms bovenaardse fotografie van Sebastian Blenkov die de ingredienten vormen voor een zeer onalledaagse filmervaring, en zeer terecht is de film dan ook publieksfavoriet. Adam’s Apples voert momenteel de poppoll aan met 9,28 punten, en het lijkt me sterk dat die positie nog in gevaar komt. Saillant detail is dat die Gouden Melies die de film in 2006 in Espoo, Finland won, niet geheel vrij was van controverse; twee van de tien juryleden hadden bezwaren tegen onder andere het ‘gebrek aan fantastiek’ en het ‘teveel aan moraal’, en distantieerden zich uiteindelijk ook van de prijs. Hetgeen bewijst dat niet alleen recensenten er wel eens naast zitten, juryleden kunnen er ook wat van.

In The 4th Dimension draait alles om tijd. Een autistische klokkenmaker wil de tijd repareren zodat hij zijn moeder nog een keer kan zien. Met sfeervolle zwartwitbeelden nemen de filmmakers Tom Mattera & David Mazzoni hun tijd het verhaal te vertellen. Het huis en de omgeving van de klokkenmaker worden poëtisch weergegeven en dienen als verbeelding van de innerlijke leefwereld van de hoofdpersoon. De makers spelen met filmische middelen als contrast, focus en vervaging. Teksten zijn spaars, maar daardoor des te betekenisvoller. Maar het zijn de beelden die het verhaal vertellen.
Naar mijn idee slaan de filmmakers de plank mis. De hoofdpersoon ziet er te goed uit om een geloofwaardige autist te zijn. De film had wel wat rauwer en lelijker mogen zijn. Ook miste ik dynamiek, het was een kabbelend beekje in al z’n schoonheid, zonder stroomversnellingen of obstakels. De poëzie van de film verschafte geen nieuwe kijk op of inzichten in de werking van tijd. Kortom, mooie plaatjes, weinig inhoud.

De eerste keer dat ik Luc Bessons Angel-A zag was op het filmfestival van Espoo in Finland in augustus vorig jaar, met Finse ondertitels en een mottige geluidsband. Mijn filmmaatje van die avond actrice Franziska Weisz en ik probeerden er het beste van te maken met het weinige Frans dat we konden verstaan en het uiterst beperkte Finse vocabulaire dat we in drie dagen hadden opgedaan. We konden weliswaar het verhaal in grote lijnen zonder al te veel moeite volgen, maar enkele lachsalvo’s in de zaal vol Finnen verraadden de nuances die aan ons voorbij gingen.
Tijd voor een herkansing dus. Al was het maar vanwege hoofdrolspeelster en Deens supermodel Rie Rasmussen, wier benen ergens bij het plafond lijken te eindigen. Al komt dat natuurlijk ook omdat Besson haar gekoppeld heeft aan de drie turven hoge komiek Jamel Debbouze, die we hier vooral kennen als groentewinkelhulpje Lucien uit Le Fabuleux Destin d’Amélie Poulain. Zijn rol als kleine crimineel André in Angel-A lijkt een verlengstuk van die rol: wederom een slachtoffer van uitbuiting door de mensen om hem heen, en weer verschijnt er een betoverend mooie dame om hem uit die slachtofferrol te verlossen - al laat Angela André inzien dat hij die slachtofferrol vooral aan zichzelf te danken heeft. De spellingswijze van de filmtitel geeft al aan dat Angela niet van deze wereld is, en Rasmussen is perfect gecast in die rol. De love interest die ontstaat tussen André en Angela is net zo geloofwaardig als democratie binnen de PVV, maar voor de duur van de film gaan we er graag in mee, en in de slotscène weet vooral Rasmussen de liefdesgeschiedenis een grote dosis overtuiging te geven.
Besson (The Fifth Element, Leon) schoot zijn film in zwart-wit tegen de achtergrond van Parijs en beperkte zich in de effecten tot het noodzakelijke. Een sympathieke kleine film, die je echter alleen twee keer hoeft te zien als je hem de eerste keer met Finse ondertitels zag. En oh ja, vanwege Rie dus.
Eigenlijk iets minder dan vier sterren, maar aan halve sterren doen we hier niet.

The Fountain is een visueel spektakel over de vergankelijkheid van het leven. Na Pi en Reqiuem for a Dream stort Darren Aronofsky in een volgend avontuur over de zin van het bestaan. The Fountain bestaat uit drie tijden, drie verhalen en drie gevechten voor het leven. Een queeste van een conquistador naar de boom des levens in het oude Spanje, de zoektocht van een arts naar een medicijn voor zijn zieke vrouw in het hedendaagse Amerika en een astronaut die niet wil sterven in de verre toekomst. De verhaallijnen grijpen prachtig in elkaar; beelden, teksten en muziek vloeien organisch in elkaar over. De special effects zijn oogverblindend en de gecreëerde werelden spreken tot de verbeelding.
Ik heb ietwat moeite met de tai-chi-ende astronaut. Door hem het uiterlijk te geven van een zen-boeddhist en op te laten treden als de vader van het leven, krijgt dit epos een zweverig karakter. Als een film over zulke levensvragen gaat heb ik liever een film die vragen stelt en mogelijkheden aanbiedt, maar mij daarbij zelf laat nadenken. Het stoort me dat de film uiteindelijk een eenduidige boodschap heeft. Maar hoe je het ook wendt of keert, deze boodschap zit fantastisch in elkaar! Bovendien kan je op de filmsite originele footage downloaden en je eigen versie van de film in elkaar zetten: http://www.thefountainremixed.com/en/

Het was al een van de grote verrassingen op het IFFR, maar nu kunnen ook de bezoekers van het AFFF genieten van de origineelste en ontroerendste monsterfilm in jaren. Joon Bo-Hong bewees zijn grote talent al met de zwarthumoristische seriemoordenaarsthriller Memories of Murder, ook al zo'n publieksfavoriet op beide festivals. The Host combineert Spielbergiaanse grandeur met invoelvbaar familiedrama en vermijdt daarbij de platgetreden paden van het monsterfilmgenre. De plot past op een bierviltje: de Amerikanen, uitvinders van de monsterfilm, lozen een monstervoorraad formaldehyde in de rivier de Han en creeren aldus een riviermonster dat een jong meisje ontvoert, waarop haar familie een reddingsactie onderneemt. Het is de menselijke maat die overheerst in deze film, met feilbare hoofdpersonen en zelfs een monster dat bloopert: let op hoe het uitglijdt op de kade als het voor de eerste keer aan wal komt. Prachtige effecten, spectaculaire actie, fijne acteurs, een onverwacht dramatisch slotakkoord en hoop. Wat wil een mens nog meer?

In Mad Cowgirl wordt veel vlees gegeten. Veel en bijvoorkeur rood. Daar komt uiteraard narigheid van, want anders zou deze film niet draaien tijdens het AFFF. Vleeskeurmeester(es) Therese, een rol van Julia Roberts-lookalike Sarah Lassez, snoept van Canadees (blame Canada!) vlees en loopt prompt de gekkekoeienziekte op. Dan verwordt je van pas gescheiden vrouw via nymfomanie en incestueuze seks tot mannenmoordenares. Niet per se in die volgorde, want regisseur Gregory Hatanaka goochelt graag met tijdslijnen, daarbij overvloedig verwijzend naar pulpcultuur en religie. Hatanaka speelt blijkbaar graag voor Abel Ferrara, maar hij moet nog flink oefenen voor hij dat niveau haalt. Ook de liefhebbers van onvervalste vrouwenwraakfilms komen helaas behoorlijk bedrogen uit. Mad Cowgirl draaide eenmalig in het Eyes Wide Open-nachtprogramma, gereserveerd voor de extreemste films. De festivalcatalogus stelt de volgende vraag: '...wat vindt het AFFF-publiek [van Therese]: heldin of hoerrrrr?'. Het publiek vond het geloof ik vooral slaapverwekkend...

Met zijn vorige film Strings, een visueel overdonderende maar loodzware, humorloze fantasyfilm met Shakespeariaanse aspiraties, metheuse marionetten, had Anders Ronnow Klarlund een aanklacht tegen Bush en Rumsfeld voor ogen. Tien met een griffel voor wie dat er uit haalde. Daarom pakte Klarlund het nu maar eens anders aan en richt hij zijn pijlen op thuisland Denemarken, waar sinds enkele jaren een streng werkeloosheidsregime heerst. In How To Get Rid gaat de regering een stapje verder: wie niet de minste rechtvaardiging voor zijn bestaan kan aantonen, moet dood. Onder die noemer vallen werklozen, invaliden, veroordeelden, alcoholisten en (linkse) kunstenaars. Subtiel is anders, maar als satire werkt de film uitstekend. Gitzwarte humor wordt in rap tempo afgewisseld met schrijnend persoonlijk drama en de ontregelende openingsscene is een van de sterkste van de laatste jaren. Er is een sterke cast, waarbij de show vooral gestolen wordt door de ijzervretende ex-burgemeester die het project leidt. Een groter contrast tussen deze levendige satire en het in mijn ogen stomvervelende Strings is bijna niet denkbaar.

Voordat er Second Life was, was er roleplaying. Met dobbelstenen en pen en papier, maar daarom niet minder serieus voor wie het speelde (en nog steeds speelt). De coming of age-komedie Gamerz volgt een vijftal nerds in hun obssessieve gedrag, waarbij het doel voor Ralph en zijn voormalige kwelgeest Lennie langzamerhand verschuift van het winnen van het spel naar het winnen van het hart van gothic elfje Marlyn. Als dat maar goed gaat. Simpel schaduwspel verbeeldt even doeltreffend als charmant de Dungeons & Dragons-wereld en roept tegelijkertijd Ralph Bakshi's Lord Of The Rings-animatie in herinnering. (Ja, dat waren nog eens tijden van eenvoud.) Het platte Schots is zonder ondertiteling af en toe even doorbijten, maar zit gelukkig niet in de weg van een sympathieke filmervaring. Met een verrassende rol voor ex-rocker Edward Tudor-Pole van Tenpole 'Wunderbar' Tudor als wiskundeleraar!

Een allereerste advies: doe geen moeite om dit verhaal over droomterrorrisme en het onderbewustzijn te begrijpen. Dat komt vanzelf wel, of niet, maar laat het u vooral niet afleiden van de soms werkelijk adembenemende animatie die regisseur Satoshi Kon ons voorschotelt. We kunnen er kort over zijn: de liefhebber van anime valt zich hier geen buil aan, en er zijn slechtere introducties denkbaar voor de niet-ingewijden. En met zoveel eyecandy zijn die anderhalf uur voorbij voor je er erg in hebt.

Het AFFF lijkt steeds meer nadruk te willen leggen op een breed publiek, dat niet alleen voor 'horror' en 'terror' komt. Een andere verklaring voor de door velen uitgekotste'tuincentrum-meetstelecombedrijf'-vormgeving van het affiche en de leader is er niet. Jammer is het dan dat het festival logistiek en organisatorisch niet meegroeit met die beoogde uitdijende belangstelling: te weinig en te trage kassa's die op de eerste dag een halfuur voor de eerste voorstelling pas open gaan zodat men zijn eerste film mist en alleen kaartjes voor de eerste twee dagen kon halen; de immens populaire Terry Gilliam - omgeroepen als Terry Williams!!!- in een veel te kleine zaal zodat veel mensen met een kaartje er niet in konden; te weinig ruimte tussen de programmering van de films, etcetera. Dit is hopelijk het laatste jaar dat deze kinderziektes de kop opsteken, want anders is het festival straks niet alleen meteen weer een deel van zijnnieuwe publiek kwijt, maar kan het ook afscheid nemen van een deel van de oude kern.
Gelukkig is Pan's Labyrinth niet alleeen een drievoudig oscar- en BAFTA-winnaar, maar ook een openingsfilm die het festival in al zijn facetten recht doet. Een publieksfilm, uiteraard, maar wel een met een venijnig zwart randje en die het fysieke ongemak niet schuwt. Het is de tweede film die de Mexicaanse regisseur Guillermo Del Toro maakte over de Spaanse burgeroorlog - de eerste was The Devil's Backbone. Samen met Cronos rekent hij deze twee Spaanstalige films tot zijn persoonlijke oeuvre, terwijl films als Hellboy en Blade 2 de rekeningen betalen. Hoewel het grootste deel van Pan's Labyrinth een verzetsfilm is, vormt de prachtig vormgegeven, met prijzen overladen fantasiewereld van het meisje Ophelia de kern. In deze wereld kan ze ontsnappen aan een van de grootste monsters die ik in lange tijd op het witte doek zag: haar stiefvader, een sadistische kapitein in het leger van Franco die er niet voor terugdeinst om mensen in de rug te schieten en vrouwen en andere weerlozen te martelen. Die martelingen vinden dan wel buiten beeld plaats, de resultaten worden desalniettemin plastisch in beeld gebracht. En zo kon ook de ouwe garde van het AFFF-publiek terugkijken op een geslaagde openingsfilm - met een uiterst dramatische slotnoot, dat wel.

Pan's Labyrinth draait na het festival in de Nederlandse bioscopen.

Een echte tegenvaller! Ik ging voor de vrouw met de bijl, maar kreeg een pruillippende huilebalk. Na anderhalf uur huilen en seksen slaat de Mad Cowgirl eindelijk door, maar zelfs dat is niet spannend, eng of schokkend. Nee, dit was het niet.