Pieter van Oudheusden
Lelijke eendjes worden groot
Lelijke eendjes worden groot
Annie M.G. Schmidt gebiografeerd
Annie groot
Annejet van der Zijl
Anna
(Nijgh & van Ditmar, 29,90 euro)
Sommige schrijvers verdienen een biografie omdat ze een boeiend leven achter de rug hebben, andere omdat de lezers van hun werk nieuwsgierig zijn naar de persoon erachter. Annie M.G. Schmidt valt onmiskenbaar in die laatste categorie. Daarom is het een beetje jammer dat haar biografe Annejet van der Zijl, met verwijzing naar eerdere publicaties, heeft gekozen voor een klassieke levensbeschrijving waarin het werk niet meer dan vluchtig wordt aangeroerd. Maar dat is meteen ook het enige dat je zou kunnen afdingen op deze goed geschreven en zorgvuldig gedocumenteerde biografie. Van der Zijl vertelt het verhaal van de Zeeuwse domineesdochter, die in het dorp waar ze opgroeide een buitenbeentje was, met een dominante moeder en een zwijgzame vader: een ongelukkig huwelijk dat door de dochter achteraf steevast te rooskleurig werd afgeschilderd. Van jongs af aan voelde ze het intense verlangen erbij te horen, bij de andere mensen die in haar ogen wél normaal waren. Het was de drijfveer achter haar grootste successen zoals De familie Doorsnee en Ja Zuster Nee Zuster. Haar onzekerheid, die aan het einde van haar leven omsloeg in valse bescheidenheid, is de rode draad in Van der Zijls biografie en daarmee de belangrijkste verbinding tussen leven en werk. Van die twee is het werk ongetwijfeld het interessants, hoewel je je kunt afvragen of haar liedjes ook zulke evergreens waren geworden als ze door een minder virtuoze componist dan Harry Bannink op muziek waren gezet. Behalve door haar werk voor radio en televisie en haar musical was Annie M.G. Schmidt natuurlijk vooral beroemd om haar gedichten en verhalen, waarmee meer dan één generatie Nederlandse kinderen is opgegroeid. In 1988 kreeg ze de Hans Christian Andersen-prijs voor jeugdliteratuur. Bij de uitreiking daarvan zei ze dat ze van een lelijk eendje was uitgegroeid tot een lelijke oude zwaan. 'Maar niettemin een zwaan.' (Pieter van Oudheusden)