Bas de Koning
Geniaal of gestoord?
...dát is de vraag, na beluistering van harpiste Joana Newsoms tweede plaat
Geniaal of gestoord?

Joanna Newsom – Ys (Drag City)
De muziek van Joanna Newsom is een enigma. Waarschijnlijk enigmatischer dan de persoon zelf. Joanna Newsom speelt harp en zingt daar ook nog bij. Tamelijk onorthodox voor een popartiest. Maar is ze wel een popartiest? Zingt ze eigenlijk wel? Newsom is in staat om de luisteraar bij de eerste, tweede en zesde luisterbeurt volledig de gordijnen in te jagen. Haar debuut The Milk Eyed Mender was al geen easy listening, en haar ‘aparte’ zangstijl maakt ook van Ys geen eenvoudige ervaring. Haar zang heeft iets van een kruising tussen Björk, Lene Lovich en Melanie. Soms klinkt het als het krassen van nagels op de krijtbord, soms lieflijk en monotoon mompelend in de microfoon. En kort houdt ze het ook niet: vijf nummers die gemiddeld langer dan zeven minuten per stuk duren. Boven de zeventien minuten gaat ze gelukkig ook niet - alhoewel de hele plaat klinkt alsof hij in één take is opgenomen. Dit klinkt allemaal wat negatief, maar zo is het niet bedoeld. Wat Ys intrigerend en toegankelijker maakt dan haar vorige plaat zijn de prachtige arrangementen van Van Dyke Parks, die er een groot orkest tegenaan gooit om Newsoms wonderlijke composities te vangen. Soms volgt het orkest haar buitenissige zangstem en soms lijkt het een eigen pad te volgen, haaks op wat Newsom speelt. In alles is de schaduw van Van Dyke Parks’ eigen debuut Song Cycle te horen. Bijna veertig jaar na dato heeft deze vreemde eend in de popbijt een waardige opvolger gevonden. Net als bij Song Cycle vraag je jezelf bij Ys keer op keer af of wat je hoort nu geniaal of gewoon gestoord is.