Twintig jaar later
Méér dan de meesterlijk opgebouwde onthulling van een
misdaad
Een verteller mag op de onverdeelde aandacht en de goede wil van de
lezer rekenen. Maar wie zegt dat hij of zij dat vertrouwen niet zal
beschamen? Over de ik-figuur van een roman weten we niet meer dan de
schrijver aan ons kwijt wil. We hebben geen enkele garantie dat we
niet bedrogen worden waar we bij staan. 'De vorm van slangen', het
nieuwste boek van de Britse misdaadschrijfster Minette Walters, wordt
verteld vanuit het standpunt van de hoofdpersoon, in de ik-vorm. Deze
mevrouw Ranelagh keert terug naar de omgeving waar ze twintig jaar
daarvoor heeft gewoond. Ze is vastbesloten de dood van een vroegere
buurvrouw op te helderen. Het sterfgeval is destijds als een ongeluk
afgedaan, maar de verteller is ervan overtuigd dat de vrouw door buurtbewoners
is vermoord. Aan 'Gekke Annie', zoals de dode in de buurt bekend stond,
was namelijk niets mis behalve dat ze aan het syndroom van Tourette
leed en zwart was. Is gerechtigheid de enige drijfveer van de hoofdpersoon?
Minette Walters brengt de lezer aan het twijfelen door de hoofdstukken
van het verhaal af te wisselen met brieven en documenten, waaruit onder
meer valt op te maken dat haar hoofdpersoon een psychiatrische behandeling
heeft afgebroken. Ook blijkt dat de vrouw er niet tegenop ziet de mensen
in haar omgeving te manipuleren. Veel van wat aanvankelijk toeval schijnt,
is opzet en past in het plan dat ze rücksichtslos ten uitvoer
brengt. Door de lezer voortdurend in onzekerheid te laten, bouwt Minette
Walters de spanning op naar een finale waarin tenslotte alle vragen
worden beantwoord. Dan wordt ook duidelijk dat 'De vorm van slangen'
meer behelst dan de meesterlijk opgebouwde onthulling van een misdaad:
het is een indrukwekkend verhaal over onbegrip, onvermogen en compassie,
over de verschrikkelijke dingen die mensen elkaar aandoen en de onzichtbare
littekens die dat achterlaat. (Pieter van Oudheusden)